Περιγραφή
Η Τετραφάρμακος αποτελεί την συμπύκνωση των κυριότερων διδασκαλιών του Επίκουρου σχετικά με το πώς να ζει ο άνθρωπος την ζωή του. Είναι γνωστή από κείμενο του Επικούρειου φιλοσόφου Φιλόδημου που διασώθηκε στην βίλα των παπύρων στο Ηράκλειο της Ιταλίας (σημ. Ercolano, αρχαίο Herculaneum) κι αναφέρει:
«Άφοβον ο θεός, ανύποπτον ο θάνατος και ταγαθόν μεν εύκτητον, το δε δεινόν ευκαρτέρητον»
«Ο θεός δεν είναι επίφοβος, ο θάνατος είναι ανύποπτος και το αγαθό εύκολα αποκτιέται, (τα υλικά αγαθά, ό,τι πραγματικά χρειάζεσαι) το δε πολύ κακό εύκολα αντέχεται.
Αυτές λοιπόν οι 4 αρχές έχουν σκοπό να απελευθερώσουν τον άνθρωπο από τους φόβους που τον βασανίζουν και να του δείξουν τον δρόμο προς μια απλή και ευτυχισμένη ζωή.
- Μη φοβάσαι τους θεούς:
- Οι θεοί, αν υπάρχουν, δεν παρεμβαίνουν στη ζωή των ανθρώπων. Αυτό απαλλάσσει τον άνθρωπο από τον φόβο της θεϊκής τιμωρίας ή της εύνοιας και τον ενθαρρύνει να ζει χωρίς το άγχος της θεϊκής παρέμβασης.
- Μη φοβάσαι τον θάνατο:
- Ο θάνατος δεν είναι κάτι που πρέπει να φοβόμαστε. Όταν υπάρχουμε, ο θάνατος δεν υπάρχει· όταν έρθει ο θάνατος, εμείς δεν υπάρχουμε πια. Ο Επίκουρος θεωρεί ότι ο φόβος του θανάτου είναι αδικαιολόγητος γιατί μετά τον θάνατο δεν υπάρχει συνείδηση ούτε αίσθηση, άρα δεν υπάρχει πόνος. Αυτό οδηγεί σε μια απελευθέρωση από το άγχος της θνητότητας.
- Το καλό είναι εύκολο να επιτευχθεί:
- Οι ανάγκες για μια καλή και ευτυχισμένη ζωή είναι απλές και εύκολα προσβάσιμες. Τα υλικά αγαθά, η υγεία και η φιλία αρκούν για να κάνει τον άνθρωπο ευτυχισμένο. Ο Επίκουρος τονίζει την αξία των απλών απολαύσεων και απορρίπτει την περιττή πολυτέλεια ή τον αχαλίνωτο πλουτισμό.
- Το κακό είναι εύκολο να υπομείνεις:
- Οι πόνοι και οι δυσκολίες που αντιμετωπίζει ο άνθρωπος είναι συνήθως παροδικοί και ανεκτοί. Όταν η ταλαιπωρία είναι έντονη, συνήθως είναι σύντομη. Η διαχείριση του πόνου και της θλίψης μπορεί να γίνει μέσα από τη σωστή στάση ζωής και την αυτογνωσία. Αυτό διδάσκει ότι οι δυσκολίες δεν είναι ανυπέρβλητες.
Αυτές οι τέσσερις αρχές της επικούρειας φιλοσοφίας επιδιώκουν να απελευθερώσουν τον άνθρωπο από φόβους και υπερβολικές επιθυμίες, επιτρέποντάς του να ζήσει μια ήρεμη και ευτυχισμένη ζωή, βασισμένη στην απλότητα και την ηθική αυτονομία.
